
De nas a terra
Quan, després de l’anarquia que havia arrasat la zona donant a tots els elements roïns l'oportunitat de fer tot tipus de barbaritat, l’ordre s’havia assentat de nou i es donà amnistia als malfactors, aleshores baixaren estos de les muntanyes i de l’estranger i regressaren a les seues cases, i entre tots aquells, Andonis Kukuliotis va tornar a Magulades, el seu poble.
Tenia aleshores uns quaranta anys, baix, de pell obscura, amb una bonica i densa barba arrissada i encara més obscurs cabells negres. La seua cara tenia gràcia i la seua mirada era riallera i tranquil·la, encara que reflectia centellejos verds; però la seua boca era menudíssima i curta, sense llavis.
Este home, abans que es rebel·lara la gent, s’havia casat. I quan es va pujar a la muntanya, per por de les autoritats, va deixar sola a la seua dona en casa i esta no li fou fidel, sinó que s’enamorà d’un altre (pensant tal volta que al Kukuliotis li haurien matat o hauria mort d’una altra manera) i d’eixe amor havia nascut un xiquet que creixia, de moment, encantador i que la dona volia bojament.
Tornà doncs el bandit al poble l’hora es tenyeixen les aigües. I entrà de sobte dins la casa sense que ningú no l’esperara, entrà com la pesta, totalment inadvertit, i li donà un esglai de mort a la dona. S’esglaià tant que, abraçant el seu xiquet ros, l’estrenyí contra el seu pit, a punt de desmaiar-se i sense poder dir paraula.
Però el Kukuliotis, somrient amargament li digué:
—No patisques, dona. No et faré cap mal, encara que bé que t’ho mereixes. Eixe xiquet és teu? Sí? Però meu no és! Digues-me, amb qui l’has tingut?
Esta li respongué alçant el cap:
—Andonis, no put amagar-te cap cosa. La meua culpa és gran. Però, ho sé, la teua venjança també serà gran; i jo, feble com sóc, i este xiquet, que tremola de por, no podem fer-te front. Mira com em paralitza la por només de mirar-te. Fes el que vulgues amb mi, però apiada’t d’esta infeliç criatura que no té protecció.
Mentres parlava la dona, la mirada del Kukuliotis s’obscuria, però no va interrompre-la. Callà una mica i després li digué:
—Bagassa! Ni demane el teu consell, ni m’apiade de tu, ni m’apiade d’ell. El que vull és el seu nom. A tu no et faré mal. No ho confesses? Ja m’assabentaré, ja; tot el poble sap amb qui vivies i aleshores us sacrificaré a tots tres i em llevaré la vergonya que m’heu portat, desgraciats!
Va confessar. I el Kukuliotis se’n anà d’immediat. I quan després d’un temps va tornar a entrar a la casa, trobà la seua dona en el mateix lloc sense haver-se mogut, abraçada al xiquet adormit; alçà el cap per a mirar-lo. Però ell es tirà per terra i, com satisfet, dormí profundament fins a l’albada.
El dia següent, quan van despertar, li digué:
—Anirem a les meues terres no siga que me les hagen furtat igual que el difunt te m’havia furtat a tu.
—L’has matat!
Aquell dia el sol no s’alçà per l’est perquè el cel estava ple de núvols i la llum amb prou faenes hi arribava.
I el Kukuliotis posant-se la pala i el pic al muscle ordenà la seua dona que li seguira amb el xiquet, i així eixiren tots tres de casa.
I arribant al terreny, que estava encara molt humit per la pluja recent, el bandit es posà a cavar un clot.
No deia paraula i tenia la cara pàl·lida i la suor, que li mullava el front, eixia freda. La llum cendrosa que queia del cel il·luminava estranyament el lloc; la tardor deia aquell matí tota la seua pena. La dona mirava amb curiositat i preocupació i la criatura joguinejava amb els macs i la terra que cavava el malfactor. I eixí el sol per un moment i daurà els cabells rossos del xiquet que somreia com un àngel.
I aleshores el clot va estar llest, i el Kukuliotis, recolzant-se sobre la pala, digué a la seua dona:
—Fica’l de nas a terra.
Tenia aleshores uns quaranta anys, baix, de pell obscura, amb una bonica i densa barba arrissada i encara més obscurs cabells negres. La seua cara tenia gràcia i la seua mirada era riallera i tranquil·la, encara que reflectia centellejos verds; però la seua boca era menudíssima i curta, sense llavis.
Este home, abans que es rebel·lara la gent, s’havia casat. I quan es va pujar a la muntanya, per por de les autoritats, va deixar sola a la seua dona en casa i esta no li fou fidel, sinó que s’enamorà d’un altre (pensant tal volta que al Kukuliotis li haurien matat o hauria mort d’una altra manera) i d’eixe amor havia nascut un xiquet que creixia, de moment, encantador i que la dona volia bojament.
Tornà doncs el bandit al poble l’hora es tenyeixen les aigües. I entrà de sobte dins la casa sense que ningú no l’esperara, entrà com la pesta, totalment inadvertit, i li donà un esglai de mort a la dona. S’esglaià tant que, abraçant el seu xiquet ros, l’estrenyí contra el seu pit, a punt de desmaiar-se i sense poder dir paraula.
Però el Kukuliotis, somrient amargament li digué:
—No patisques, dona. No et faré cap mal, encara que bé que t’ho mereixes. Eixe xiquet és teu? Sí? Però meu no és! Digues-me, amb qui l’has tingut?
Esta li respongué alçant el cap:
—Andonis, no put amagar-te cap cosa. La meua culpa és gran. Però, ho sé, la teua venjança també serà gran; i jo, feble com sóc, i este xiquet, que tremola de por, no podem fer-te front. Mira com em paralitza la por només de mirar-te. Fes el que vulgues amb mi, però apiada’t d’esta infeliç criatura que no té protecció.
Mentres parlava la dona, la mirada del Kukuliotis s’obscuria, però no va interrompre-la. Callà una mica i després li digué:
—Bagassa! Ni demane el teu consell, ni m’apiade de tu, ni m’apiade d’ell. El que vull és el seu nom. A tu no et faré mal. No ho confesses? Ja m’assabentaré, ja; tot el poble sap amb qui vivies i aleshores us sacrificaré a tots tres i em llevaré la vergonya que m’heu portat, desgraciats!
Va confessar. I el Kukuliotis se’n anà d’immediat. I quan després d’un temps va tornar a entrar a la casa, trobà la seua dona en el mateix lloc sense haver-se mogut, abraçada al xiquet adormit; alçà el cap per a mirar-lo. Però ell es tirà per terra i, com satisfet, dormí profundament fins a l’albada.
El dia següent, quan van despertar, li digué:
—Anirem a les meues terres no siga que me les hagen furtat igual que el difunt te m’havia furtat a tu.
—L’has matat!
Aquell dia el sol no s’alçà per l’est perquè el cel estava ple de núvols i la llum amb prou faenes hi arribava.
I el Kukuliotis posant-se la pala i el pic al muscle ordenà la seua dona que li seguira amb el xiquet, i així eixiren tots tres de casa.
I arribant al terreny, que estava encara molt humit per la pluja recent, el bandit es posà a cavar un clot.
No deia paraula i tenia la cara pàl·lida i la suor, que li mullava el front, eixia freda. La llum cendrosa que queia del cel il·luminava estranyament el lloc; la tardor deia aquell matí tota la seua pena. La dona mirava amb curiositat i preocupació i la criatura joguinejava amb els macs i la terra que cavava el malfactor. I eixí el sol per un moment i daurà els cabells rossos del xiquet que somreia com un àngel.
I aleshores el clot va estar llest, i el Kukuliotis, recolzant-se sobre la pala, digué a la seua dona:
—Fica’l de nas a terra.
Krassades (Corfú), novembre de 1898
Konstantinos Theotokis
(Κωνσταντίνος Θεοτόκης)
(Corfú, Grècia, 1872-1923)
«De nas a terra»
1898 (de la col·lecció Històries de Corfú)

"Home cavant"
Jean-François Millet
(Gruchy, La Hague, Normandia, 1814 - Barbizon, França, 1875)
Enrique Íñiguez Rodríguez
(Villena, L'Alt Vinalopó, 1987)
«De nas a terra»
de l'obra:
«Πίστομα»
(από τις Κορφιάτικες ιστορίες)(Κωνσταντίνος Θεοτόκης)
Όταν ύστερα από την αναρχία που ’χεν ανταριάσει τον τόπο δίνοντας εις όλα τα κακά στοιχεία το ελεύτερο να πράξουν κάθε λογής ανομία, η τάξη είχε πάλε στερεωθεί, κ’ είχε δοθεί αμνηστεία στους κακούργους, τότες επίστρεφαν τούτοι απ’ τα βουνά κι από τα ξένα στα σπίτια τους, κι ανάμεσα στους άλλους που ξαναρχόταν, εγύριζε στο χωριό του κι ο Μαγουλαδίτης Αντώνης Κουκουλιώτης.
Είτουν τότες ως σαράντα χρονών, κοντός, μαυριδερμός, μ’ όμορφα πυκνά σγουρά γένια και με σγουρότατα μαύρα μαλλιά. Το πρόσωπό του είχε χάρη και το βλέμμα του είτουν χαϊδευτικό και ήμερο αγκαλά κι αντίφεγγε με πράσινες αναλαμπές· το στόμα του όμως είτουν μικρότατο και κοντό δίχως χείλια.
Ο άνθρωπος τούτος, πριν ακόμα ρεμπελέψουν ο κόσμος, είχε παντρευτεί. Κι όταν πήρε των βουνών το δρόμο, για το φόβο της εξουσίας, άφηκε τη γυναίκα του μόνη στο σπίτι και τούτη δεν του εστάθη πιστή, αλλά με άλλον (νομίζοντας ίσως πως ο Κουκουλιώτης είτουν σκοτωμένος ή αλλιώς πεθαμένος) είχε πιάσει έρωτα κι απ’ τον έρωτα τούτον είχε γεννηθεί παιδί πού άξαινεν ωστόσο χαριτωμένα και που η γυναίκα περσά αγαπούσε.
Εγύριζε λοιπόν ο ληστής στο χωριό του την ώρα όπου βάφουν τα νερά. Κ’ εμπήκε ξάφνως σπίτι του χωρίς κανείς να το προσμένει, εμπήκε σα θανατικό, αναπάντεχα τέλεια, κ’ εκατατρόμαξεν η άτυχη γυναίκα, ετρόμαξε τόσο, που, παίρνοντας το ξανθό της παιδί στην αγκαλιά, το ’σφιγγε στα στήθια της τρεμάμενη, έτοιμη να λιγοθυμήσει και χωρίς να δύναται να προφέρει λέξη καμία.
Αλλά ο Κουκουλιώτης πικρά χαμογελώντας της είπε:
«Μη φοβάσαι, γυναίκα. Δε σου κάνω κανένα κακό, αγκαλά και σου πρέπουν. Είναι το παιδί τούτο δικό σου; Ναι; Μα όχι δικό μου! Με ποιον, λέγε, το ’χεις κάμει;»
Τ’ αποκρίθη εκείνη λουχτουκιώντας.
«Αντώνη, τίποτε δε μπορώ να σου κρούφω. Το φταίσμα μου είναι μεγάλο. Μα, το ξέρω, κ’ η εγδικησή σου θα ’ναι μεγάλη· κ’ εγώ, αδύνατο μέρος, και το νήπιο τούτο, που από το φόβο τρέμει, δε δυνόμαστε να σ’ αντρειευτούμε. Κοίτα πώς η τρομάρα με κλονίζει καθώς σε τηρώ. Κάμε από με ό,τι θέλεις, μα λυπήσου το άτυχο πλάσμα που δεν έχει προστασία».
Καθώς εμιλούσεν η γυναίκα εσκοτείνιαζεν η όψη του αλλά δεν την αντίκοβγε. Ετσώπασε λίγο κ’ έπειτα της είπε:
«Γυναίκα κακή! Δεν ρωτώ τώρα ουδέ συμβουλή σου, ουδέ σε λυπούμαι, ουδέ το λυπούμαι. Τ’ όνομα εκεινού θέλω. Εσέ δε θα πειράξω. Δε μολογάς το; θα το μάθω· το χωριό όλο γνωρίζει με ποιον εζούσες και τότες θα θυσιάσω και τους τρεις σας, θα πλύνω τη ντροπή πο ’χω λάβει από σας, πλάσματα άτιμα!»
Εμολόησε. Κι ο Κουκουλιώτης εβγήκε αμέσως. Κι αφού ύστερα από ώρα ξαναμπήκε στο σπίτι, έβρηκε τη γυναίκα στον ίδιο τόπο ασάλευτη με τ’ αποκοιμισμένο τέκνο στην αγκάλη· τον αναντράνιζε. Μα αυτός εξαπλώθη κατά γης και σα χορτάτος εκοιμήθη ύπνον βαθύν ως το ξημέρωμα.
Την άλλην ημέραν αφού εξύπνησαν της είπε.
«Θα πάμε στα χτήματά μας να ιδώ μη και κείνα μου ’χουν αρπάξει, καθώς μου ’χε πάρει και σε ο σκοτωμένος».
«Τον σκότωσες!»
Την ημέρα εκείνην ο ήλιος δεν εφάνη στην Ανατολή γιατί ο ουρανός είτουν γνέφια γιομάτος και το φως μετά βιας επλήθαινε.
Κι ο Κουκουλιώτης βάνοντας φτυάρι και τσαπί στον ώμο εδιάταξε τη γυναίκα να τον ακολουθήσει μαζί με το παιδί της, κ’ έτσι εβγήκαν κ’ οι τρεις από το σπίτι.
Και φτάνοντας εις το χωράφι που είτουν πολύ νοτερό ακόμα από την πρωτυτερνή βροχή, ο ληστής εβάλθη να σκάψει λάκκο.
Δεν εμπρλοφερνε λέξη και το πρόσωπό του είτουν χλωμό και ο ίδρος, που έβρεχε το μέτωπό του, έβγαινε κρύος. Το σταχτί φως που έπεφτε από τον ουρανόν εχρωμάτιζε παράξενα τον τόπο· το χινόπωρο την αυγήν εκείνην έλεγεν όλη του τη θλίψη. Η γυναίκα εκοίταζε περίεργη κι ανήσυχη και το παιδάκι επαιγνιδούσε με τα γουλιά και με τα χώματα που ανάσκαφτεν ο κακούργος. Κ’ εφάνη για μια στιγμήν ο ήλιος κ’ εχρύσωνε τα ξανθά μαλλιά του νήπιο που αγγελικά χαμογελούσε.
Κι ωστόσο ο λάκκος είτουν έτοιμος, κι ο Κουκουλιώτης, ακουμπώντας στο φτυάρι, είπε της γυναικός του:
«Βάλ’ το πίστομα μέσα».
Είτουν τότες ως σαράντα χρονών, κοντός, μαυριδερμός, μ’ όμορφα πυκνά σγουρά γένια και με σγουρότατα μαύρα μαλλιά. Το πρόσωπό του είχε χάρη και το βλέμμα του είτουν χαϊδευτικό και ήμερο αγκαλά κι αντίφεγγε με πράσινες αναλαμπές· το στόμα του όμως είτουν μικρότατο και κοντό δίχως χείλια.
Ο άνθρωπος τούτος, πριν ακόμα ρεμπελέψουν ο κόσμος, είχε παντρευτεί. Κι όταν πήρε των βουνών το δρόμο, για το φόβο της εξουσίας, άφηκε τη γυναίκα του μόνη στο σπίτι και τούτη δεν του εστάθη πιστή, αλλά με άλλον (νομίζοντας ίσως πως ο Κουκουλιώτης είτουν σκοτωμένος ή αλλιώς πεθαμένος) είχε πιάσει έρωτα κι απ’ τον έρωτα τούτον είχε γεννηθεί παιδί πού άξαινεν ωστόσο χαριτωμένα και που η γυναίκα περσά αγαπούσε.
Εγύριζε λοιπόν ο ληστής στο χωριό του την ώρα όπου βάφουν τα νερά. Κ’ εμπήκε ξάφνως σπίτι του χωρίς κανείς να το προσμένει, εμπήκε σα θανατικό, αναπάντεχα τέλεια, κ’ εκατατρόμαξεν η άτυχη γυναίκα, ετρόμαξε τόσο, που, παίρνοντας το ξανθό της παιδί στην αγκαλιά, το ’σφιγγε στα στήθια της τρεμάμενη, έτοιμη να λιγοθυμήσει και χωρίς να δύναται να προφέρει λέξη καμία.
Αλλά ο Κουκουλιώτης πικρά χαμογελώντας της είπε:
«Μη φοβάσαι, γυναίκα. Δε σου κάνω κανένα κακό, αγκαλά και σου πρέπουν. Είναι το παιδί τούτο δικό σου; Ναι; Μα όχι δικό μου! Με ποιον, λέγε, το ’χεις κάμει;»
Τ’ αποκρίθη εκείνη λουχτουκιώντας.
«Αντώνη, τίποτε δε μπορώ να σου κρούφω. Το φταίσμα μου είναι μεγάλο. Μα, το ξέρω, κ’ η εγδικησή σου θα ’ναι μεγάλη· κ’ εγώ, αδύνατο μέρος, και το νήπιο τούτο, που από το φόβο τρέμει, δε δυνόμαστε να σ’ αντρειευτούμε. Κοίτα πώς η τρομάρα με κλονίζει καθώς σε τηρώ. Κάμε από με ό,τι θέλεις, μα λυπήσου το άτυχο πλάσμα που δεν έχει προστασία».
Καθώς εμιλούσεν η γυναίκα εσκοτείνιαζεν η όψη του αλλά δεν την αντίκοβγε. Ετσώπασε λίγο κ’ έπειτα της είπε:
«Γυναίκα κακή! Δεν ρωτώ τώρα ουδέ συμβουλή σου, ουδέ σε λυπούμαι, ουδέ το λυπούμαι. Τ’ όνομα εκεινού θέλω. Εσέ δε θα πειράξω. Δε μολογάς το; θα το μάθω· το χωριό όλο γνωρίζει με ποιον εζούσες και τότες θα θυσιάσω και τους τρεις σας, θα πλύνω τη ντροπή πο ’χω λάβει από σας, πλάσματα άτιμα!»
Εμολόησε. Κι ο Κουκουλιώτης εβγήκε αμέσως. Κι αφού ύστερα από ώρα ξαναμπήκε στο σπίτι, έβρηκε τη γυναίκα στον ίδιο τόπο ασάλευτη με τ’ αποκοιμισμένο τέκνο στην αγκάλη· τον αναντράνιζε. Μα αυτός εξαπλώθη κατά γης και σα χορτάτος εκοιμήθη ύπνον βαθύν ως το ξημέρωμα.
Την άλλην ημέραν αφού εξύπνησαν της είπε.
«Θα πάμε στα χτήματά μας να ιδώ μη και κείνα μου ’χουν αρπάξει, καθώς μου ’χε πάρει και σε ο σκοτωμένος».
«Τον σκότωσες!»
Την ημέρα εκείνην ο ήλιος δεν εφάνη στην Ανατολή γιατί ο ουρανός είτουν γνέφια γιομάτος και το φως μετά βιας επλήθαινε.
Κι ο Κουκουλιώτης βάνοντας φτυάρι και τσαπί στον ώμο εδιάταξε τη γυναίκα να τον ακολουθήσει μαζί με το παιδί της, κ’ έτσι εβγήκαν κ’ οι τρεις από το σπίτι.
Και φτάνοντας εις το χωράφι που είτουν πολύ νοτερό ακόμα από την πρωτυτερνή βροχή, ο ληστής εβάλθη να σκάψει λάκκο.
Δεν εμπρλοφερνε λέξη και το πρόσωπό του είτουν χλωμό και ο ίδρος, που έβρεχε το μέτωπό του, έβγαινε κρύος. Το σταχτί φως που έπεφτε από τον ουρανόν εχρωμάτιζε παράξενα τον τόπο· το χινόπωρο την αυγήν εκείνην έλεγεν όλη του τη θλίψη. Η γυναίκα εκοίταζε περίεργη κι ανήσυχη και το παιδάκι επαιγνιδούσε με τα γουλιά και με τα χώματα που ανάσκαφτεν ο κακούργος. Κ’ εφάνη για μια στιγμήν ο ήλιος κ’ εχρύσωνε τα ξανθά μαλλιά του νήπιο που αγγελικά χαμογελούσε.
Κι ωστόσο ο λάκκος είτουν έτοιμος, κι ο Κουκουλιώτης, ακουμπώντας στο φτυάρι, είπε της γυναικός του:
«Βάλ’ το πίστομα μέσα».
ooO0Ooo
Κρασάδες, Νοέμβρης 1898
Referència:
Theotokis, Konstantinos.
«De nas a terra».
(Πίστομα)
Traducció: Íñiguez Rodríguez, Enrique.
Lo Càntich. N.28.
Juliol - Setembre, 2015
DL B.42943-2011
ISSN: 2014-3036 28>
EAN: 9772014303002 28>

Theotokis, Konstantinos.
«De nas a terra».
(Πίστομα)
Traducció: Íñiguez Rodríguez, Enrique.
Lo Càntich. N.28.
Juliol - Setembre, 2015
DL B.42943-2011
ISSN: 2014-3036 28>
EAN: 9772014303002 28>

0 [ Comentar aquesta entrada ]:
Publica un comentari a l'entrada